Steeds vaker gaat het over obesitas en wat we er als consument aan kunnen doen. Maar om er iets aan te kunnen doen zullen we eerst moeten kijken naar de oorzaak van obesitas. Er zijn al veel mogelijke oorzaken voorbijgekomen waaronder suiker in ons drinken, bewegen naast gezond eten en zelfs genetische obesitas. Momenteel is het steeds vaker in het nieuws dat sterk bewerkt voedsel uit slechte voedingsstoffen bestaat en niet erg gezond is voor je lichaam. Maar is sterk bewerkt voedsel dan ook een van de grote veroorzakers van obesitas? Om daar achter te komen moeten we eerst kijken naar wat sterk bewerkt voedsel precies inhoudt.

Wat is sterk bewerkt voedsel

De producten die wij consumeren kunnen onderverdeeld worden in vier groepen:

  1. Onbewerkt tot minimaal bewerkt voedsel.
  2. Eenvoudig bewerkt voedsel verkregen uit groep 1.
  3. Bewerkt voedsel (process ed food).
  4. Sterk bewerkt voedsel (ultra processed food)

Het voedsel in de vierde categorie bestaat uit producten als lang houdbare zoete en hartige snacks, koek en snoep, bakkersproducten zoals voorverpakt brood, koffiebroodjes en cakejes, diepvriesmaaltijden en -pizza. Dit in combinatie met frisdrank (met suiker en zoetstof), yoghurtdrank, vruchtendrankjes en zelfs gekoelde koffies en andere op zuivel gebaseerde drankjes.

Het is dan ook de vierde categorie waar we ons druk over moeten maken. Want in westerse landen komt tegenwoordig het overgrote deel van de calorieën uit sterk bewerkt voedsel. In sommige westerse landen is het zelfs tot de helft van de calorieën of nog meer. Dit zijn dan ook direct de landen waar obesitas het meeste voorkomt.

Dit brengt ons tot de volgende twee vragen:

  • Zijn het de calorieën die we van sterk bewerkt voedsel binnenkrijgen die ervoor zorgen dat het aantal mensen met obesitas toeneemt?
  • Of zit er in sterk bewerkt voedsel naast de calorieën nog andere specifieke eigenschappen die ervoor zorgen dat we dikker worden?

Bewerkt voedsel

Calorieën en eigenschappen van sterk bewerkt voedsel

Het antwoord is beide!
Het antwoord op de eerste vraag is niet ingewikkeld. Door een grotere hoeveelheid te eten krijgen we namelijk direct meer calorieën binnen dan dat er calorieën uitgaan. Hierdoor is er een verhoogde kans dat het balans tussen de energie die erin komt en de energie die eruit gaat verstoord raakt. Dit heeft als gevolg dat de calorieën die overblijven worden opgeslagen als reservevet.

In december 2017 is er een Amerikaans-Argentijnse literatuurstudie online gekomen waaruit blijkt dat er wel degelijk het volgende geconcludeerd kan worden met betrekking tot het consumeren van sterk bewerkt voedsel: “In het algemeen zijn er duidelijke aanwijzingen dat de consumptie van sterk bewerkt voedsel in verband mag worden gebracht met een toegenomen risico van obesitas en het metabool syndroom, met een stijging van het totaal en het LDL cholesterol en met een verhoogde kans op hoge bloeddruk.”

Hoge bloeddruk

Het antwoord op de tweede vraag ligt ingewikkelder. Er zijn namelijk veel verschillende meningen te vinden die totaal uiteenlopen. Maar als we kijken naar de voedseltechnologen zoals Wageningen University & Research-hoogleraar Vincenzo Fogliano, dan zeggen die dat de scheidslijn tussen bewerkt en onbewerkt voedsel niet hetzelfde is als gezond en ongezond voedsel. In een interview zegt Vincenzo Fogliano het volgende: “Te veel calorieën te makkelijk binnenkrijgen is het probleem. Dat doe je net zo gemakkelijk door flink door te eten aan druiven als aan een McDonald’s hamburger of aan die echt af te raden Pringles die uitsluitend bestaan uit gefrituurde geraffineerde koolhydraten met zout.”

Daarnaast hoeven we ons volgens het boek ‘Ode aan de E-nummers’ van Rosanne Hertzberger geen zorgen te maken over de E-nummers in ons voedsel. Deze stoffen zijn namelijk veelvuldig getest en onschadelijk bevonden.

Gezonde voeding

Wat is gezonde voeding

Na veel onderzoek zijn er nieuwe inzichten gekomen over het microbioom in onze darmen. Dit heeft ervoor gezorgd dat een groot aantal onderzoekers totaal anders zijn gaan denken over gezondheid en voeding. Het microbioom bestaat uit gezonde darmbacteriën in de dikke darm die wachten om gevoed te worden met de juiste voeding. Als we ons voeden met sterk bewerkt voedsel dan zal ons lichaam deze voedingsstoffen al snel omzetten in glucose voordat het voedsel in de dikke darm is aangekomen. De juiste gezonde voeding kan ervoor zorgen dat onze voedingstoffen tot in de dikke darm bewaard blijven en daar pas worden afgebroken door de gezonde darmbacteriën.

Met de juiste gezonde voeding kunnen de gezonde darmbacteriën zich dan vermenigvuldigen. Deze grote hoeveelheid gezonde darmbacteriën zorgen voor een gezonder immuunsysteem waardoor wij gezonder worden. Namelijk 80% van je immuunsysteem bevindt zich in je darmen. De vraag is alleen met wat voor voeding we de gezonde darmbacteriën het grootste plezier doen. Het grootste plezier doen we de gezonde darmbacteriën met langzaam verteerbaar voedsel. Hierbij kan je bijvoorbeeld denken aan brood gemaakt van resistent zetmeel in plaats van een standaard brood van de plaatselijke supermarkt. Kijk voor meer informatie over het microbioom en resistent zetmeel naar ons  Resistant starch voeding dieet.

Bronnen:
Foodlog